Słownik terminów pokrewnych z Chińskimi Sztukami Walk przybliży Wam słownictwo, które pojawia się na tej stronie oraz na sali.

A

1. Ai- Żal
2. Ai- Miłość
3. Akupunktura- Część tradycyjnej medycyny chińskiej, polegająca na regulowaniu krążenia energii w meridianach np. za pomocą nakłuwania igłami.
4. Akupresura – Jedna z technik chińskiego masażu, w której punkty akupunkturowe są stymulowane poprzez nacisk. Akupresura jest praprzodkiem japońskiego Shiatsu.
5. An – Pchanie, podstawowa technika w Taiji

B

1. Ba duan jin – patrz Pa Tuan Chin
2. Ba Kua – patrz Baqua
3. Ba Kua Chang -Dłoń Ośmiu Trygramów. Jeden z wewnętrznych stylów kung fu. Wierzy się że stworzony został przez Dong, Hai-Chuana pomiędzy 1866 i 1880 n.e.
4. Ba Mai – Określenie odnoszące się do ośmiu nadzwyczajnych naczyń. Te osiem naczyń uważa się za rezerwuary chi, które regulują stan chi w głównych kanałach (meridianach).
5. Ba Men – Osiem bram. Taiji Chuan trzynastu podstawowych postaw, które zawierają osiem wzorcowych. ruchów ciała i pięć strategii kroków. Prawidłowe ruchy ciała znajdują odzwierciedlenie w ośmiu trygramach Baguazang, toteż nazywamy je „ośmioma bramami”.
6. Ba Shi – Osiem postaw w pozycji stojącej. Osiem fundamentalnych postaw wykorzystanych w północnych stylach chińskiej sztuki walki. Znajdują też zastosowanie w Taiji.
7. Bagua (Ba Kua) – Dosłownie osiem wróżb. Znane też jako osiem trygramów. W chińskiej filozofii osiem podstawowych podstawowych przemian; ukazane Yin Jang jako grupy ciągłych oraz przerywanych linii.
8. Baquazhang – patrz Ba Kua Chang.
9. Bai He – „Biały żuraw”. Jeden z południowych stylów walki
10. Bai, Yu-Feng – Słynny artysta kung fu z czasów Południowej dynastii Song (960-1278 n.e) W póąniejszym okresie wraz z synem został mnichem w świątyni Shaolin, gdzie przybrał imię Qiu Yue Chan Shi.
11. Baihui (GV-20) – Ważny punkt akupunkturowy. Dosłownie sto spotkań. Znajduje się na szczycie głowy. Punkt Baihui należy do naczynia zarządzającego.
12. Batuo – Indyjski mnich buddyjski, który w roku 464 przybył do Chin, aby nauczać tam buddyzmu
13. Bei Kao – Wykorzystanie dowolnej części pleców do wytrącenia kogoś z równowagi na zasadzie zderzenia.
14. Biały żuraw – patrz Bai He
15. Bodhidharma – patrz Da Mo
16. Boks Trzynastu Postaw – patrz Taiji.
17. Bruce Lee – Słynny artysta Kung fu i gwiazdor filmowy z lat 60.

C

1. Centrowanie (centering) -Jedno z ćwiczeń sparringu Taiji polegające przede wszystkim na wyczuwaniu centrum partnera i wykorzenianie jego pozycji przy zachowaniu swojego centrum. Ponad to rozwija się umiejętności przylegania, przyklejania, słuchania i prowadzenia technik partnera.
2. Ce Kao – Wytrącenie kogoś z równowagi poprzez zderzenie boczne.
3. Chan – Owinięcie lub okręcenie. Powszechnie spotykana technika w chińskich sztukach walki.
4. Chan (Ren) – Chińska szkoła buddyzmu Mahayana, która twierdzi, ze oświecenie osiąga się raczej przez medytacje, kontemplacje i intuicje niż studiując święte pisma. W Japonii znany ja Zen.
5. Chang – Długi
6. Chang Chuan – Długa pięść. Terminu tego używa się do określenia wszystkich północnych stylów walki w długim dystansie.
7. Chang Jiang – dosłownie długa rzeka. Odpowiada rzece Yangtze w południowych chinach.
8. Chang La-Ta – dosłownie „niechlujny zhang”. Przezwisko Zhang San-Fenga.
9. Chang gun – Długi kij.
10. Chardili – Nazwisko rodowe Da Mo, znanego także jako Bodhidharma.
11. Chen – styl Chen (jeden z najstarszych styli został stworzony przez Chen Wangtinga w XVII wieku, do dzisiaj jego centrum jest wioska Chenjiagou
12. Chenjiagou – Wioska będąca siedzibą rodziny Chen i zródłem stylu Chen Taiji
13. Cheng Man Ching – Mistrz dr. Yanga Jwing-Minga stylu Białego Żurawia
14. Chi (qi) – według wschodniej medycyny jest to subtelna życiodajna energia, wypełniająca cały wszechświat, także człowieka (który posiada swoją własną wewnętrzną energię).
15. Chi Kung (Qigong) – Starożytna chińska nauka wyczuwania, gromadzenia i kierowania energią chi w ciele człowieka.
16. Chin na – „unieruchomienie” (chin) i „kontrola” (na), sztuka walki opierająca się głównie na przechwytach, naciskach i nienaturalnym skręceniu czułych części ciała przeciwnika, takich jak nerwy, mięśnie i stawy.
17. Chong Mai – Naczynie wznoszące. Jedno z ośmiu nadzwyczajnych naczyń.

D

1. Da – Uderzać. Oznacza atak dłonią, pięścią lub ramieniem.
2. Da Lu – Duże zawinięcie.; Jedna z podstawowych technik w pchających dłoniach Taiji
3. Da Mo – Buddyjski mnich z Indii, któremu przypisuje się stworzenie Yi Jin Jing oraz Xi Sui Jing podczas pobytu w klasztorze Shaolin. Jego nazwisko brzmiało Sardili, znany był również jako Bodhidharma. Wcześniej był księciem w krainie położonej na południu Indii.
4. Dao – szabla.
5. Da Zhi – Japoński mnich buddyjski, który żył w czasach dynastii Yuan i przybył do Chin w 1312 r n.e. Po zakończeniu blisko 13-letnich studiów nas sztukami walki (wręcz i przy pomocy kija) w 1324 r. powrócił do Japonii, gdzie rozpowszechniał Kung fu w kręgach japońskich artystów sztuk walki.
6. Da Zhou Tian – Dosłownie Wieki cykl niebios. Tłumaczone zwykle jako wielkie krążenie. Po ukończeniu praktyki Nei Dan Qigong, w której ćwiczący osiąga Małe krążenie, wprowadza Chi w krążenie po całym ciele, lub wymienia Chi z naturą.
7. Dai Mai Hu Xi – Oddychanie naczyniem Opasującym. Zaawansowana technika medytacyjnego oddychania, która wykorzystuje umysł do rozprowadzania Chi do naczynia opasującego i rozprzestrzeniania chi w płaszczyźnie poziomej.
8. Dan Tian (Tan Tien) – „pole eliksiru”, miejsce przechowywania i wytwarzania energii chi w ciele człowieka (znajduje się trzy szerokości kciuka poniżej pępka); w Nei Jia wyróżnia się trzy rodzaje Dan Tien: górny (pomiędzy brwiami), środkowy (w splocie słonecznym) i dolny (poniżej pępka).
9. Dan Tian Qi – Zazwyczaj chi przekształcona z pierwotnej esencji i zmagazynowana w dolnym Dan Tian. Jest uważana za wodną Chi może chłodzić ciało. Zwana też Xian Tian Qi (przedniebiańską Chi).
10. Dao De Jing – Traktat o Moralności „Księga o Cnocie Tao” autorstwa Lao Zi.
11. Dao (Tao) – Droga. Naturalna kolej wszechrzeczy
12. Dao Jia – Rodzina Dao. Daoizm (taoizm). Stworzony przez Lao Zi w czasach dynastii Zhou(1122-934 p.n.e.). W okresie dynastii Han (ok 58 n.e.) połączony z buddyzmem zapoczątkował religię daoistyczną (Dao Jiao)
13. Dao Jiao – Religia daoistyczna powstała na wskutek połączenia filozofii Daoistycznej z Buddyzmem ok 58 r n.e.
14. Deng Febg Xian Zhi – Zapiski z okręgu Deng Feng. Historyczne zapiski z okręgu Deng Feng w prowincji Henan, w którym znajduje się świątynia Shaolin.
15. Deng Shan Bu – Oznacza postawę wspinającego się pod górę
16. Di – Ziemia. jedna z trzech Naturalnych Sił
17. Di Li Shi – Di Li znaczy geomancja, a Shi oznacza nauczyciel. Stąd Di Li Shi to: nauczyciel lub mistrz analizujący geograficzne położenie zgodnie z formułami Yi Jina (księga przemian) i rozmieszczenie poszczególnych energii w ziemi.
18. Dian- „Trafić w punkt” lub nacisnąć.
19. Dian Mao (Dim Mak) – Nacinanie naczyń krwionośnych lub kanałów Chi.
20. Dian Xue – Odnosi się do technik Chi na, które specjalizują się w atakowaniu punktów akupunkturowych w celu unieruchomienia lub zabicia przeciwnika.
21. Dian Xue masaż- patrz akupresura.
22. Dłoń ośmiu trygramów – patrz Ba Kua Chang
23. Długa pięść – patrz Chang Chuan
24. Dong, Hai Chuan – Sławny chiński artysta kung fu któremu przypisuje się stworzenie Baguazhang w okresie późnej dynastii Qing (1644-1911r)
25. Dolny Dan Tian – patrz Jia Dan Tian
26. Du Nai – Naczynie zarządzające, jedno z ośmiu naczyń nadzwyczajnych.
27. Duże zawinięcie – patrz Da lu
28. Dzing – patrz jing
29. Dźwignia – patrz Chin na

E

1. Emei – Góra w prowincji Syczuan w Chinach
2. Emei Da Peng Gong – Da peng to gatunek dużego ptaka, który żył w starożytnych chinach. DaPeng Gong to Chi Kung imitujący ruchy tego ptaka. Styl ten rozwinięto na górze Emei.
3. Esencja Shen -patrz Jing Shen
4. Eliksir- patrz Chi

F, G

1. Ge – Włócznia, dzida oszczep lub ogólnie broń
2. Geomancja – patrz Di Li Shi
3. Gong (kung) – Energia lub ciężka praca
4. Gongfu – patrz Kung Fu
5. Gun – Kij.
6. Guan dao – Halabarda.
7. Gu-Zheng – Starożytny instrument strunowy
8. Guang, Cheng-Zi – Starożytny mistrz taoistycznego Chi kungu
9. Gui Qi – Chi pozostająca u zmarłej osoby. Chińscy buddyści i taoiści wierzą, że taka Qi jest tzw. duchem lub cieniem.
10. Guohuen – Duch lub dusza danego kraju
11. Guoshu – dosł. „Chińskie Sztuki Walki”

H

1. Ha – Dźwięk Chi Kung powszechnie używany do wyprowadzenia nadmiarowej Chi na zewnątrz ciała, a co za tym idzie redukcji nagromadzonej w zbyt dużych ilościach Chi.
2. Haidi- dosł. „Dno morza”. Punkt akupunkturowy (Co-1). Krocze.
3. Han (dynastia) – Dynastia w historii Chin panująca od 206r. p.n.e do 221r. n.e.
4. Han wschodnia (dynastia) – Dynastia w historii Chin panująca od 25-168 n.e
5. He – Harmonia lub pokój
6. Hen – Nienawiść
7. Hen – Dzwięk Yin Chi Kung przeciwieństwo dźwięku Yang-Ha
8. Henan- Prowincja w Chinach w której znajduje się świątynia Shaolin.
9. Hou Tian Fa – dosł. „Techniki Poniebiańskie” – Wewnętrzny styl Chi Kung stworzony w 550. n.e.
10. Hsing Yi Chuan – dosł. Pięść kształtu-umysłu, wewnętrzny styl kung fu, w którym umysł czy tez myśl określa kształt lub ruch ciała. Opracowanie tego stylu przypisuje się marszałkowi Yue Fei.
11. Hua – neutralizacja
12. Hua jing – „neutralizująca energia” rozwijana w trakcie ćwiczenia Tui Shou.
13. Hua Quan – dosł. styl neutralizujący inna nazwa Taiji
14. Hua Tuo – Sławny lekarz żyjący w czasach dynastii Jin
15. Huan – Powolny
16. Hubei prowincja – Prowincja w Chinach.
17. Huo Qi – Energia Chi zmagazynowana w organizmach żywych.
18. Huo – Ogień jeden z pięciu elementów.

I

1. I Ching – „Księga Przemian”, starożytna chińska księga wróżenia (wyrocznia).

J

1. Ji – dosł. ścisnąć lub nacisnąć
2. Jia Dan Tian – Fałszywy Dan Tian. Zdaniem Daoistów Dolny Dan Tian usytuowany w przedniej części brzucha nie jest prawdziwym Dan Tian. Prawdziwy odpowiada fizycznemu środkowi ciężkości. Fałszywy Dan Tian w medycynie chińskiej określany jest mianem Qihai (ocean Chi).
3. Jian – Miecz.
4. Jin – Metal. Jeden z pięciu elementów.
5. Jin Bu – Krok do przodu. Tao Chi Chuan jest skonstruowane na bazie trzynastu podstawowych postaw, na które składają się wzorcowe sposoby poruszania się i kroki o znaczeniu strategicznym, Jin Bu to jeden z takich kroków.
6. Jin Gi Du Li – Jedna z podstawowych postaw w Taiji – dosł. Złoty kogut stoi na jednej nodze.
7. Jin (Jing) – „ukryta energia”, w Kung Fu polega on na połączeniu akcji umysłu (Yi) z siłą fizyczną mięśni (Li) oraz wzbudzoną tym energię (Chi) w jedną akcję techniczną, przekazującą energię Chi aż do końca zrelaksowanej, uderzającej kończyny, gładkim, równym, jednokierunkowym pulsem ciosu; technika uderzenia z przewagą siły fizycznej (Li) nazywany jest twardym jing, gdy siła Li i energia wewnętrzna Chi są zrównoważone – określa się to jako miękko-twarde jing, gdy występuje natomiast przewaga Chi, mówimy o miękkim jing.
8. Jin Gong- Gongfu specjalizujące się w treningu mającym na celu manifestacji Jin.
9. Jin Zhong Zhao – dosł. odkrycie złotego dzwonu. Wyższy poziom w treningu Żelaznej koszuli.
10. Jing- Esencja. Najbardziej oczyszczona, najsubtelniejsza część danej rzeczy.
11. Jing – Wyciszony
12. Jing Shen – dosłownie „Esencja Shen”, co popularnie tłumaczy się jako „Duch Witalności”.
13. Jueyuan – Imię mnicha z klasztoru Shaolin, żyjącego w czasach panowania dynastii Song (960-1278 n.e.)
14. Jun-Bao – Przezwisko Zhang, San Fenga.
15. Jun Qing – Chiński lekarz i daoista, żyjący w czasach dynastii Jin, 265-420 n.e. Jun Qing jest uważany za twórcę zestawu ćwiczeń Chi Kung zwanemu jako Zabawa Pięciu Zwierząt.

K

1. Kan – dosł. zderzać. Jedna z trzynastu postaw w Taiji Chuan
2. Kanałowy (Chi kung) – Zestaw ćwiczeń …..
3. Kanton – Prowincja w południu Chin
4. Kong Qi – Powietrze
5. Kuai Jiao – Chińska odmiana zapasów
6. Kung (Gong) – Oznacza energie
7. Konfucjusz – Chiński uczony z okresu 551-479 p.n.e. którego filozofia w znaczący sposób wpłynęła na chińską kulturę.
8. Kung fu – dosłownie słowo to znaczy: „ciężka praca, umiejętność lub sztuka”; w wyniku błędnego tłumaczenia na całym świecie przyjęło się określać nim „chińskie sztuki walki”.
9. Kula Taiji – Jeden z rodzajów chi kung, którego ćwiczenia wykonuje się używając drewnianej kuli.
10. Kwon – Sala ćwiczeń.

L

1. Lan Zhou – Nazwa starożytnego okręgu. Jego położenie jest bliżej nie znane
2. Lao Tsy (Lao Tan, Li Erh) – „Stary Mistrz”, twórca taoizmu, żył około 600 roku p.n.e., był archiwistą na dworze królewskim, zniechęcony pałacowym życiem porzucił urząd i odsunął się od świata udając się w góry; mijając ostatnią twierdzę graniczną na prośbę jej gospodarza napisał „Tao Te King”.
3. Laogong (P-8) – Punkt akupunkturowy należący do kanału osierdzia, znajdujący się w centrum dłoni.
4. Le – Radość lub szczęście.
5. Li – Siła fizyczna mięśni.
6. Li – Faza Bagua (ośmiu trygramów) reprezentuje ogień.
7. Li Er – Popularny przydomek Lao Zi, twórcy naukowego daoizmu
8. Li Sou – Słynny artysta Kung Fu z czasów dynastii Song (960-1278 n.e.)
9. Li-Qi – Wykorzystując Li (siłę mięśni) potrzeba również Chi do jej podtrzymania. Gdy jednak ta Chi poprowadzona zostanie przez skoncentrowany umysł, może wywołać manifestację siły mięśni na wyższym poziomie, jest zatem określana mianem JIn. Li Qi lub Qi-Li to ogólna definicja Jin i generalnie oznacza przejawianie się mocy.
10. Li. Qing-An – Starożytny mistrz Chi Kung
11. Li Shi-Ming – Pierwszy cesarz Dynastii Tang
12. Lian – Znaczy trenować, wzmacniać i oczyszczać”. Daoistyczny proces treningowy, w którym Qi rośnie w siłę i staje się obfita.
13. Liang (dynastia) – Chińska dynastia panująca w latach 502-557 n.e.
14. Liang Wu – Cesarz dynastii Liang
15. Lie – Rozdzielać lub rozszczepiać. Jedna z trzynastu podstawowych postaw w Taiji Chuan.
16. Liu He Ba Fa – dosł. Sześć kombinacji osiem metod. jedna z wewnętrznych chińskich sztuk walki, jej techniki są połączeniem Taiji, Xingyi i Baguazhang. Ta wewnętrzna sztuka bojowa została przypuszczalnie stworzona w czasach dynastii Song. 960-1279 n.e.
17. Lu – Zawijanie. Jedna z trzynastu podstawowych postaw w Taiji Chuan
18. Luo – Małe kanaliki Chi, będące odgałęzieniami od głównych kanałów prowadzące do szpiku kostnego i skóry.

M

1. Mai – Oznacza naczynie lub kanał Chi.
2. Mencjusz – Słynny uczony, który rozwijał filozofię Konfucjusza w czasach chińskiej dynastii Zhou. 909-255 p.n.e
3. Mian – Miękki
4. Mian Quan – dosł. miękki styl. patrz Taiji
5. Ma Bu – Postawa Konia. Jedna z podstawowych postaw w chińskich sztukach walki.
6. Mu- Drewno. Jeden z pięciu elementów
7. Małe krążenie – Xiao Zhou Tian – Praktyka chi kung, w której umysł prowadzi chi przez „naczynie poczęcia” i „naczynie zarządzające”.
8. Meridian – Kanał energetyczny

N

1. Na – dosł. „schwycić”, pochwycić. Inna nazwa Chin Na
2. Nanking Central Guoshu Instutite – Instytut poświęcony narodowym sztukom walki założony przez rząd Chin w 1926 roku.
3. Nei Dan – dosł. wewnętrzny eliksir. Odmiana Chi Kung, w której Chi jest rozbudowywane w ciele, a następnie rozprowadzane do kończyn.
4. Nei Kung – dosł. wewnętrzne Kung fu. Chińskie sztuki walki rozpoczynające się od treningu wewnętrznego i kultywacji Chi.
5. Nei Jia – Wewnętrzna rodzina. Wszystkie style, które podkreślają znaczenie wewnętrznego treningu Chi.
6. Ni Fu Hu Xi – Odwrotne oddychanie brzuszne. Znane również jako oddychanie taoistyczne. Powszechnie praktykowane w chińskich sztukach walki oraz Chi Kungu
7. Nei Shi Gongfu – Nei Shi oznacza „patrzeć do wewnątrz” zatem Nei Shi Goungfu jest sztuką spoglądania w głąb siebie i rozpoznawania stanu zdrowia oraz kondycji Chi
8. Nu – gniew
9. Nadzwyczajne Naczynia – Osiem podstawowych naczyń energetycznych – patrz Ba Mai
10. Nei Jia – „wewnętrzne, miękkie” sztuki walki, kładą większy nacisk na pracę z energią chi, niż na użycie siły fizycznej; wszystkie one powołują się na tradycję taoistycznego klasztoru Wudang.
11. Nian jing – „lepka energia” rozwijana w trakcie ćwiczenia formy.

O

1. Osiem Bram – patrz Ba Men
2. Osiem Kawałków Brokatu – patrz Pa Tuan Chin
3. Osiem Wróżb – patrz Baqua

P

1. Peng – Odparowanie
2. Peng Kai – Otwarte pchnięcie. Peng znaczy wygiąć ramiona w łuk i użyć je do odepchnięcia lub odrzucenia czegoś.
3. Ping – Pokój i harmonia
4. Putian – Nazwa okręgu w prowincji Fujian – Chiny
5. Pa Tuan Chin – „Osiem kawałków Brokatu”, jeden z najpopularniejszych zestawów ćwiczeń (Chi Kung), jego stworzenie przypisuje się generałowi Yueh Fei w XII wieku.
6. Pchające Dłonie – Tui Shou – cel treningu pchających dłoni Taiji jest taki sam, jak trening form walki w stylach zewnętrznych. Taiji kładzie jednak nacisk na zdolność odczuwania (słuchania) (Ting) przez dotyk, rozumienia (Dong), podążania (Sui), przyklejania (Zhan) i przylegania (Nian). W pchających dłoniach w miejscu musisz nauczyć się wielu podstawowych technik, takich jak: pojedyncze pchające dłonie, podwójne pchające dłonie. Łączą one następujące Jin: odparcie (Peng), ściągnięcie (Lu), nacisk (lub ściśnięcie) (Ji), pchnięcie (lub stłumienie dłońmi) (An), zerwanie (Cai), rozerwanie (lub rozszczepienie) (Lie), technikę łokciem (Zhou), odbicie (Kao). Ponadto trening obejmuje również inne zaawansowane techniki takie jak: spiralny, kontrolujący, pożyczający, kierujący i neutralizujący Jin.Trening pchających dłoni wg przekazu stylu Yang obejmuje cztery podstawowe sposoby neutralizacji, z którymi musi się zapoznać początkujący adept. W następnej kolejności student rozpoczyna trening podwójnych pchających dłoni, które zawierają sześć różnych technik. Trening ten wprowadza w naukę czterech podstawowych Jin Taiji: Peng, Lu, Ji i An. Nauczany jest tu również międzynarodowy układ, który nazywa się prostu – „trening Peng, Lu, Ji, An”.Kolejnym etapem nauki jest zapoznanie się z pozostałymi czterema podstawowymi Jin Taiji: Cai, Lie, Zhon, Kao. Kombinacja tych technik daje dwa układy, jeden z nich został stworzony przez dra Yang’a; drugi jest układem międzynarodowym. Układy te są zwykle nazywane „Da Lu”, „Lu-Ji” i po prostu „Cai, Lie, Zhou i Kao”. Mistrz Yang naucza swojego tradycyjnego treningu „Da Lu” oraz międzynarodowego układu treningowego, zwanego „trening Cai, Lie, Zhou, Kao”.
7. Pierwotna esencja – energia przedurodzeniowa otrzymana od rodziców w czasie poczęcia.
8. Potrójny ogrzewacz – Jedna z wewnętrznych funkcji organizmu w medycynie chińskiej traktowana jak organ wewnętrzny ogrzewający ciało na trzech poziomach.
9. Pole eliksiru – patrz Dan Tian
10. Push Hands – patrz pchające dłonie
11. Przedurodzeniowe Chi – patrz pierwotna esencja
12. Przedniebiańskie Chi – patrz Dan Tian Qi

Q

1. Qi – patrz Chi.
2. Qian Kao – Zderzenia od przodu. Wytrącanie kogoś z równowagi, przez zderzenie z przednią częścią jego ciała.
3. Qi Hua Lun – Tezy o przemianach Chi. Starożytne dzieło opisujące Chi we wszechświecie.
4. Qi Huo – Wzniecenie ognia. W praktyce Chi Kung początkowa faza rozbudowywania Chi w Dolnym Dan Tian.
5. Qiang – Włócznia.
6. Qiu Yue Chan Shi – patrz Bai, Yu-Feng
7. Qigong – patrz Chi Kung.
8. Qi Qing Liu Yu – Siedem emocji i sześć pragnień. Siedem emocji to szczęście, gniew, żal, radość, miłość, nienawiść i pożądanie. Sześć pragnień to sześć rozkoszy zmysłowych związanych z oczami, nosem , uszami, językiem, ciałem i umysłem.
9. Qi Shi – Terminu Shi używa się,aby pokazać w jaki sposób coś wygląda lub jakie sprawia wrażenie. A zatem Qi Shi to wewnętrzne odczuwanie tego w jaki sposób Chi wyraża samą siebie.
10. Qi-Xue – Dosłownie Chi Krew. Według medycyny chińskiej nie można oddzielać Qi od krwi, toteż te dwa słowa bardzo często występują razem
11. Qihai – Punkt akupunkturowy należący do Naczynia Poczęcia
12. Qin (Chin) – Dosłownie złapać lub przytrzymać.
13. Qin na – patrz Chin na
14. Qing – Ostatnia chińska dynastia panująca w latach 1644-1912 n.e.
15. Qin Yue Chan Shi – Mnich z Shaolin, żyjący w czasach dynastii Song (960-1278 n.e.). Jego świeckie imię brzmiało Bai Yu-Feng
16. Quan-Yi – Przezwisko Zhang San-Fenga

R

1. Reiki – Japońska metoda leczenia energią przez dotyk
2. Re Qi – Re oznacza ciepło lub gorąco. Generalnie, terminu Re Qi używa się do wyrażenia ciepła. Niekiedy wskazuje on na to, że człowiek lub zwierze żyją, ponieważ ciało jest ciepłe.
3. Ren – Człowiek ludzkość
4. Ren – Uprzejmość, łaskawość
5. Ren (chan) – dosł. trwać. Buddyjska medytacja chan przekazana przez Da Mo.
6. Ren Mai – Naczynie poczęcia. Jedno z ośmiu nadzwyczajnych naczyń.
7. Ren Qi – Ludzka Chi.
8. Ren Shi – Dosł. ludzkie relacje. Ludzkie przypadki, ludzkie działania i związki między ludźmi.
9. Ru Jia – Dosł. Konfucjańska rodzina. Uczeni idący w ślad za myślą konfucjańską: konfucjaniści.
10. Ruan Bian – Miękki bicz wykonany zazwyczaj ze skóry lub ścięgien zwierząt. Słowo Bian oznacza Bicz, który można sporządzać ze skóry, ścięgień, rattanu, a nawet drewna.
11. Ruan Ying Bian – Bicz średnio twardy, wykonany najczęściej z rattanu.

S

1. San Bao – Trzy skarby. Esencja (Jing), energia (Qi) i duch (Shen). Znane także San Yuan.
2. San Cai – Trzy siły: Niebiosa, ziemia i człowiek
3. San Cai Shi – Postawa wykorzystywana w Taiji Chuan do medytacji w pozycji stojącej.
4. San Da (San Shou) – dosł. „dużo ciosów” lub „dużo rąk”. Dotyczący najczęściej stosowanych technik. A to oznacza wolny sparing.
5. San Gong – dosł. rozproszenie energii. Stan przedwczesny degeneracji mięśni, których Chi nie może skutecznie naenergetyzować. Może być spowodowany przetrenowaniem.
6. San Shi Qi Shi – Trzydzieści Siedem Postaw. Taiji Chuan również jest określanie tym mianem, ponieważ z trzynastu wzorcowych ruchów można wyprowadzić trzydzieści siedem postaw.
7. San Yuan – Trzy początki patrz San Bao
8. Sanfeng – „wewnętrzny” styl walki, pierwowzór Taiji Chuan.
9. Sanfeng Chang (Salm Feng, Zhang Sanfeng) – Mnich taoistyczny żyjący w XIII wieku w klasztorze Wudang, przypisuje mu się stworzenie Taiji Chuan.
10. San shou – Wolna walka.
11. Seng Bing – Mnisi-wojownicy. Mnisi wyszkoleni w sztukach walki w celu obrony dóbr świątynnych.
12. Shang Dan Tian – Górny Dan Tian. – Umiejscowiony w trzecim oku. stanowi rezydencję Shen (ducha)
13. Shang Kao – Zderzenie w górę. Wytrącenie kogoś z położenia równowagi poprzez zderzenie, w którym siła skierowana jest ku górze.
14. Shaolin – Młody Las. To właśnie oznacza słowo Shaolin. Klasztor w chińskiej prowincji Henan. Zasłynął dzięki rozwiniętym w nim sztuką walki.
15. Shen – „duch, duchowa rzeczywistość”, najwyższe „ja” człowieka; kwiat taoistycznej trójcy, w której ciało jest korzeniem ,a energia chi jest łodygą.
16. Shen – Głęboki
17. Shi Er Jing – W chińskiej medycynie: Dwanaście Głównych kanałów Qi.
18. Shi Er Zhuang – Dwanaście postaw. Styl w praktyce Chi kung stworzony w czasie dynastii Qing.
19. Shi San Shi – Trzynaście postaw. patrz Taiji
20. Shi Xiang Zu – Tak nazywał się człowiek, który uczył Konfucjusza muzyki.
21. Shi You-San – Dowódca oddziałów wojskowych z czasów chińskiej wojny domowej 1920 r. Znany z tego, że w 1928 r. spalił świątynie Shaolin.
22. Shii Soei Ching – „Traktat o Przemywaniu Szpiku/Mózgu” napisany przez Bodhidharmę, opisuje specjalny trening prowadzenia energii chi do szpiku kości, w celu oczyszczenia go.
23. Shuai – dosł. rzucać. Inna nazwa Kiou Jiao (zapasów)
24. Shuai Jiao – Chińskie zapasy.
25. Shui – Woda. Jeden z pięciu elementów.
26. Shun Fu Hu Xi – Głębokie oddychanie brzuszne. Zwane również Normalnym oddychaniem brzusznym lub jeszcze inaczej oddychaniem buddyjskim.
27. Si Ji Ging – Gong czterech Pór Roku. Rodzaj praktyki Chi Kung, która pozwala na swobodniejsze zmiany w przypływie Chi uzależnione porami roku.
28. Si fu – Mistrz, nauczyciel Kung Fu.
29. Si hing – Twój „starszy brat”, starszy uczeń lub instruktor Kung Fu nie będący mistrzem.
30. Si jo – Założyciel stylu Kung Fu.
31. Si kung – Nauczyciel twojego nauczyciela (mistrza) Kung Fu.
32. Si Liu Bu – Postawa 4/6. Jedna z ośmiu podstawowych postaw.
33. Si Qi – Chi martwego. Chi pozostająca w martwym ciele. Niekiedy zwana „Chi duchów”.
34. Si Xin Hu Xi – Praktyka Nei Dan Qigong, w której ćwiczący wykorzystuje swój umysł w koordynacji z oddechem do prowadzenia Chi do środków dłoni i podeszw stóp.
35. Song (dynastia) – Chińska dynastia panująca w latach 960-1279 n.e.
36. Spiralny (Chi kung) – Jedna z form Chi Kung mająca na celu prowadzenie energii spiralnej w poprzek ciała do szpiku kostnego i do skóry. Trening ten często opisywany jest w książkach mistrza Yang Jwing Minga.
37. Suan Ming Shi – dosł. nauczyciele obliczający życie. Wróżbici będący w stanie przewidzieć los i przeznaczenie danego człowieka.
38. Sui (dynastia) – Chińska dynastia panująca w latach 581-618 n.e.
39. Sui Qi – Chi szpiku. Chi krążąca w szpiku kostnym.
40. Sun – Styl Taiji Chuan, stworzony przez Sun Lutanga na bazie trzech styli Hsing I, Pakua i Taiji Chuan(przekazanego mu przez Hao Weizhen).
41. Sun Lutang (1861 – 1932) – Twórca stylu Sun Taiji Chuan, mistrz trzech największych wewnętrznych stylów: Hsing I (uczeń Li Kuiyuana i Guo Yunnshena), Pakua (uczeń Dong Haichuana) oraz Taiji Chuan (uczeń Hao Weizhen).
42. Syn, Yat Sen – Ojciec Chin

T

1. Taiji Chuan (Taiji Quan) – „Pięść Wielkiego Szczytu”, najpopularniejszy styl wewnętrzny, za jego twórcę uważa się Chang Sanfenga żyjącego w XIII wieku.
2. Taiji – patrz Taiji
3. Taiji Tu (Taiji Tu) – „Wielka jedność” dwóch podstawowych sił wszechświata: yin i yang; dwie przeciwstawne a zarazem uzupełniające się siły; powszechnie nazywany symbolem yin-yang.
4. Tai Ki – Japońska wersja Taiji
5. Taiji Quan – patrz Taiji Chuan.
6. Tan – Sekwencja bojowa. Zazwyczaj taka sekwencja składa się z wielu techniki i staje się rutynowa formą zajęć praktycznych. Inna powszechnie spotykana nazwa to „Taolu”.
7. Tan Tien – patrz Dan Tien.
8. Tang (dynastia) – Chińska dynastia panująca w latach 618-907 n.e.
9. Tao – Najważniejsze pojęcie taoizmu; etymologicznie znaczy „droga”, lecz ma tu znaczenie ontologicznie, oznacza podstawę, istotę, prapoczątek świata, a zarazem zasadę właściwą wszelkim rzeczom i zjawiskom.
10. Taoizm – „filozoficzny”, to doktryna stworzona przez Lao Tsego, stanowiąca apoteozę swobody, indywidualizmu i zgody z naturą; ideałem jest mędrzec-pustelnik, w pełni wolny, żyjący z momentu na moment, uwolniony od postrzegania zjawisk w kategoriach ich społecznej i moralnej ważności, mający komfort własnego spojrzenia na świat. „religijny”, ludowa religia pełna bogów, bożków i wróżek, z alchemicznymi próbami znalezienia eliksiru nieśmiertelności i magią.
11. Tao Te King – „Księga Drogi i Cnoty”, napisana przez Lao Tsego. Jest to najważniejszy tekst Taoizmu.
12. Taolu – patrz Tan
13. Techniki Poniebiańskie – patrz Hou Tian Fa
14. Ti – dosł. kopnąć
15. Ti Sui Xi – Oddychanie skórą i szpikiem
16. Ti Xi – Oddychanie ciałem lub oddychanie skórą. W Chi kung, wymienianie Chi z otoczeniem poprzez skórę.
17. Tian – Niebo lub niebiosa. W starożytnych Chinach ludzie wierzyli, że niebiosa są najpotężniejszą naturalną energię Wszechświata.
18. Tian – dosł. Góra do Nieba. Nazwa wzgórza w prowincji Xinjiang Chiny
19. Tian Qi – Niebiańska Chi. Obecnie zwrotem tym określa się zazwyczaj pogodę albowiem pozostaje ona pod wpływem Niebiańskiej Chi.
20. Tian Ren He Yi- dosł. Niebiosa i człowiek stapiają się w jedno. Wyższy poziom praktyki Chi kung, w którym praktyk, dzięki medytacji, może przekazywać swoją Chi niebiańskiej Chi i na odwrót.
21. Tian Shi – Niebiański zegar. Powtarzające się naturalne cykle będące dziełem niebios tj. pory roku, miesiące, dni i godziny.
22. Tianron – Punkt akupunkturowy należący do kanału Jelita Cienkiego
23. Tiao Qi – Regulacja Chi
24. Tiao Shen – Regulacja ciała
25. Tiao Shen – Regulacja ducha
26. Tiao Xi – Regulacja oddechu
27. Tiao Xin – Regulacja emocjonalnego umysłu
28. Tie Sha Zhang – dosł. Dłoń żelaznego piasku. Specjalna sztuka walki wykorzystująca techniki ręczne.
29. Ting jing – „wysłuchująca energia” rozwijana w trakcie ćwiczenia Tui Shou.
30. Trzy Naturalne Siły – Ziemia, Niebo i człowiek
31. Trzecie oko – patrz Górny Dan Tian
32. Tu – Ziemia. Jeden z pięciu elementów
33. Tui Bu. Krok w tył. Jedna z trzynastu postaw w Taiji Chuan.
34. Tui Kao – Zderzenie nogą. Wykorzystanie uda do wytrącenia kogoś z położenia równowagi.
35. Tui Na – dosł. pchać i chwytać. Kategoria masażu chińskiego stosowana dla leczenia uszkodzeń i wielu chorób.
36. Tui shou – „Pchające Dłonie”, ćwiczenie w parach ze stylu Taiji Chuan, mające na celu nauczenie bycia rozluąnionym w kontakcie z drugą osobą, wyczucia kierunku działania siły agresora i napięć w jego ciele.
37. Tun Kao – Zderzenie z biodrem. Wykorzystywanie biodra do wytrącenia kogoś z położenia równowagi.
38. Tuo Tian Shi – Postawa Podtrzymującego Niebiosa. Często spotykana postawa Chi kung wykorzystywana do rozciągnięcia torsu i podniesienia ducha witalności

U, V, W

1. Wa Shou – Dłoń dachówka. Forma ręczna w Taiji Chuan nosi taką nazwę, ponieważ przyjęty kształt ręki przypomina chińską dachówkę.
2. Wai Dan Chi Kund (Wei Dan Chi Kung) – Chi Kung Zewnętrznego Eliksiru. Ćwiczący generuje przepływ Chi do kończyn, a następnie pozwala na to, by Chi popłyneła w głąb ciała. Celem pożywienia organów wewnętrznych.
3. Wai Jia – Zewnętrzna rodzina. Te spośród szkół walki, które proktykują zewnętrzne style chińskich sztuk walki.
4. Wai Jin – Zewnętrzna siła. Rodzaj Jin, w którym mięśnie odgrywają główną rolę i jedynie lokalna Chi jest wykorzystywana dla ich wsparcia.
5. Wei Chi – Ochronna Chi lub Osłaniająca Chi. Chi tuż przy powierzchni ciała wytwarzająca pole energetyczne chroniące ciało przed negatywnymi wpływami zewnętrznymi
6. Wewnętrzne sztuki walki – patrz Nei Jia.
7. Wielki cykl niebios – patrz Da Zhou Tian
8. Wielkie krążenie – patrz Da Zhou Tian
9. Wolne pchające dłonie – patrz Centrowanie
10. Wu – Trzeci najpopularniejszy styl Taiji Chuan, stworzony przez Wu Yuxinga w oparciu o nauki mistrzów Yang Luchana i Chen Qinbinga oraz znalezionego manuskryptu Wang Zhongyue.
11. Wu – Dosłownie bojowy
12. Wu Bu – Pięć kroków. Taiji Chuan jest skonstruowane w oparciu o osiem wzorcowych ruchów i pięć kroków.
13. Wu Qin Shi – Zabawa Pięciu Zwierząt. Praktyka medycznego Chi kung stworzony przez Jun Qinga w okresie panowania dynastii Jin 265-420 n.e.
14. Wu Tiao – Pięć regulacji. W ich skład wchodzą: regulacja ciała, oddechu, umysłu, Qi i ducha.
15. Wu Xin – Pięć ośrodków centralnych. Twarz, punkty Laogong na obu dłoniach oraz punkty Yongquan na podeszwach stóp.
16. Wu Xin Hu Xi – Jedna z praktyk Nei Dan Qiqonq, w której ćwiczący wykorzystuje umysł w koordynacji z oddechem do prowadzenia Chi do środków dłoni, stóp oraz do głowy.
17. Wu Zhen Ren – Starożytny mistrz taoistycznego Chi Kung.
18. Wudang – Taoistyczny klasztor położony w górach Wudang w północnej prowincji Hebei; miejsce powstania „wewnętrznych” sztuk walki (Nei Jia).
19. Wu hsing – „Pięć elementów (kształtów, żywiołów)”, pięć podstawowych składników wszechświata: Metal, Woda, Drewno, Ogień i Ziemia, które występują w powiązaniach kreatywnych lub destrukcyjnych.
20. Wu shu – „Sztuka Walki” (wu – wojenna, shu – sztuka).
21. Wuji – Oznacza „żadnych skrajności”
22. Wuwei – „niedziałanie”, jest to niepodejmowanie działania sztucznego, wbrew okolicznością; podążanie zgodnie z aktualnymi możliwościami, spokojnie, tak aby pozwolić przepływać siłą przyrody naturalnie.
23. Wuxing – Pięć elementów
24. Wu Yuxing (1812 – 1880) – Twórca stylu Wu Taiji Chuan.
25. Wuyi – Dosłownie sztuki walki.

X

1. Xi – Delikatny
2. Xi – Szczęście i rozkosz
3. Xi Kao – Zderzenie kolanem, Wykorzystanie kolana do wytrącania kogoś z położenia równowagi.
4. Xi Sui Gong – Gongfu w praktyce Chi Kung przemywania szpiku kostnego i mózgu.
5. Xi Sui Jing – Traktat o Przemywaniu Szpiku/Mózgu”. Trening specjalizujący się w prowadzeniu Chi do szpiku kości w celu jego oczyszczenia, oraz mózgu z zamiarem pożywienia i oświecenia ducha.
6. Xia Dan Tien – Dolny Dan Tian. Umiejscowiony w podbrzuszu Dolny Dan Tian jest uważany za siedzibe Wodnej Chi.
7. Xia Kao – Zderzenie w dół. Wytrącenie kogoś z równowagi poprzez zderzenie ukierunkowane w dół.
8. Xian Jin – Wszystkie Jin. które manifestują się zewnętrznie i mogą być dostrzeżone.
9. Xian Tian Qi – Przedurodzeniowa Chi albo Przedniebiańska Ch. Nazywana również Dan Tian Chi. Chi, która jest przekształcona z Pierwotnej Esencji i magazynowana w Dolnym Dan Tian. Uważana za „Wodną Chi” jest w stanie ochłodzić całe ciało.
10. Xiao Lu – Małe Zawijanie – Technika Taiji Quan pchających dłoni.
11. Xiao – Synowska Pobożność
12. Xiao Zhou Tian – Dosłownie: „Mały cykl niebiański”. Zwany także „Małym Krążeniem”. Umiejętność prowadzenia Chi przy pomocy umysłu poprzez Naczynie Zarządzające i poczęcia.
13. Xin – oznacza Serce, Xin odnosi się do umysłu generowanego przez emocjonalne zakłucenia.
14. Xin – Ufność
15. Xingyiquan – patrz Hsing Yi Chuan
16. Xiong Kao – Zderzenie piersią. Wykorzystanie klatki piersiowej do wytrącenia kogoś z równowagi.
17. Xiu Qi – kultywacja Chi. Kultywacja oznacza ochranianie, utrzymywanie i oczyszczanie. Buddyjski trening Chi Kung
18. Xuan Ji Bu – „Postawa Pusta”. Jedna z ośmiu podstawowych postaw. Zwana również Xu Bu.

Y

1. Yan – Rozmowa lub przemowa.
2. Yang – W chińskiej filozofii aktywny, pozytywny pierwiastek męski. W medycynie chińskiej Yang oznacza nadmiar, zbytnią aktywność, przegrzanie. Organami Yang (zewnętrznymi) są: woreczek żółciowy, jelito cienkie, jelito grube, żołądek, pęcherz i potrójny ogrzewacz.
3. Yang Quan – Taiji Quan styl Yang nazywamy również Yang Quan.
4. Yang Shou – Ręka Yang. Mamy z nią do czynienia zawsze ilekroć tylko dłoń kieruje się w praktyce Taiji Chuan wnętrzem na zewnątrz.
5. Yang – Najbardziej popularny styl Taiji Chuan, założony przez Yang Luchana.
6. yang – Jedna z dwóch podstawowych sił wszechświata, symbolizuje: pierwiastek męski, kolor biały, kreację, dominację, aktywność, Niebo itp.; patrz Taiji Tu.
7. Yang Luchan (Yang Lew-Shan, Yang Fukui) (1799 – 1872) – Twórca stylu Yang Taiji Chuan, zwany Yang Wudi („Bez przeciwnika”).
8. Yang Chengfu (1883 – 1936) – Wnuk Yang Luchana, udoskonalił i spopularyzował styl Yang Taiji Chuan.
9. Yang Jwing Ming – twórca, założyciel, główny nauczyciel w YMAA.
10. Yao Duan – Złamać poprzez skręcenie.
11. Yao Zhe – Zgiąć poprzez skręcanie.
12. Yi – Umysł. W szczególności chodzi o umysł wytworzony przez jasne myślenie i głęboki osąd. Może on wyciszyć, uspokoić i uczynić mądrym.
13. Yi – Sprawiedliwość lub prawość.
14. Yi Jin Jing – Dosł. Traktat o Zmianie Mięśni/ścięgien, przypisywany Da Mo ok. 550 n.e. omawiający trening Wai Dan Chi Kung dla wzmocnienia ciała fizycznego.
15. Yi Jing – Księga Przemiana. Księga wróżb napisana w okresie panowania dynastii Zhou 1122-255 p.n.e.
16. Yi Shou Dan Tian – Utrzymuj Yi w Dolnym Dan Tian. W treningu Chi Kung trzymaj umysł w Dolnym Dan Tien, by móc rozbudować Chi. Kiedy świadomie krążysz tą Chi zawsze prowadzisz ją na koniec z powrotem do Dolnego Dan Tian.
17. Yi Yi Yin Chi – Użyj Yi (mądrego umysłu) do prowadzenia Chi. Technika Chi Kung. Chi nie może być pchana, lecz można ją prowadzić, Najlepsza metoda to użycie Yi.
18. Yin – W chińskiej filozofii pasywny, negatywny pierwiastek żeński. W medycynie chińskiej Yin oznacza niedobór. Organami Yin są serce, płuca, wątroba, nerki, śledziona i osierdzie.
19. Yin Shou – „Ręka Yin”. mamy z nią do czynienia zawsze ilekroć tylko dłoń kieruje się w praktyce Taiji Chuan wnętrzem do wewnątrz. Dotyczy również technik, które są ukryte i dostrzegalne dla przeciwnika.
20. Yiag Bian – Twardy bicz, z reguły sporządzony z twardego drewna.
21. Ying Gong – Twarde Gongfu. Jakikolwiek chiński trening bojowy, który kładzie nacisk na siłę fizyczną i moc.
22. Yongquan – Bulgoczące Studnie. Punkty akupunkturowe należące do głównego Kanału Chi. Kanału Nerki.
23. You – Długi, odległy, medytatywny, ciągły, powolny i miękki.
24. You Pan – Patrz w Prawo. Jedna z trzynastu postaw w Taiji Chuan
25. Yu – Żądza
26. Yuan (dynastia) -Chińska dynastia panująca w latach 1206-1367 n.e.
27. Yuan Qi – Pierwotna Chi. Chi wytworzona z Pierwotnej Esencji odziedziczonej po rodzicach
28. Yun – Jednolity lub wygładzony.

Z

1. Zabawa Pięciu Zwierząt – Odmiana Chi Kung patrz Wu Qin Shi
2. Zen – Japońska wersja Chan.
3. Zhen Dan Tian – Prawdziwy Dan Tian, znajdujący się w fizycznym środku ciężkości ciała.
4. Zheng Hu Xi – Regularne Oddychanie. Częściej nazywane oddychaniem buddyjskim.
5. Zheng Qi – Sprawiedliwa Chi. Kiedy ktoś jest człowiekiem prawym, powiada się że posiada sprawiedliwą Chi, której zło nie jest w stanie przezwyciężyć.
6. Zhi – Zatrzymanie
7. Zhong – Lojalność
8. Zhong Dan Tian – środkowy Dan Tian. Znajduje się w obszarze splotu słonecznego, jest siedzibą ognistej Chi.
9. Zhong Ding – „Utrzymaj środek Równowagi”. Jedną z trzynastu postaw Taiji Chuan.
10. Zhong Guo Wushu – Chińskie Wushu.
11. Zhou – Łokieć. Wykorzystanie łokcia do prowadzenia technik ofensywnych lub defensywnych w praktyce Taiji Chuan.
12. Zhou – Krągłość lub kompletność.
13. Zhuang Zhou – Współczesny Mencjuszowi człowiek, który bardzo oryginalnie rozwinął idee taoizmu.
14. Zuo Dun – Postawa Półprzysiadu. Jedna z ośmiu podstawowych postaw w treningu północnych stylków chińskich sztuk walk.
15. Zuo Gu – Spójrz w Lewo. Jedna z trzynastu postaw Taiji Chuan
16. Zuo Pan Bu – Postawa Siedząca ze Skrzyżowanymi Nogami. Jedna z ośmiu podstawowych postaw w treningu północnych stylów chińskich sztuk walk.

 

Opracowanie: uczniowie naszej Szkoły. Podstawą do stworzenia tego opracowania jest słownik terminów umieszczony w książce dr Yang Jwing Minga „Taiji Klasyczny Styl Yang”.